Araç satışında yeni dönem, noterlere tam yetki
“Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik"te değişiklik kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.
Yönetmeliğin 1'inci, 3'üncü, 7'nci ve 9'uncu maddeleri 1 Temmuz 2025; 4'üncü maddesi 1 Ocak 2025; 5'inci maddesi 5 Aralık 2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Yönetmeliğin diğer maddeleri ise yayım tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.
Ekonomim'in aktardığına göre; yönetmelikte yer alan, "Bu Yönetmelik hükümlerine göre Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilecek araçlar, askeri araçlar, iş makineleri ve raylı sistemle çalışanlar dışındaki bütün motorlu araçlar ile tescile tabi motorlu araçlara takılarak kullanılacak yapıda ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde olan römork ve yarı römorkların (traktör römorkları takıldığı traktörden ayrı olarak tescil edilmez) tescilleri noterler tarafından yapılır, araç tescil belgesi ve plaka basım talep belgesi verilir" ifadeleri yer alan 9'uncu maddesindeki "yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde" ibaresi yürürlükten kaldırıldı.
PLAKANIN YENİDEN BASIM İŞLEMLERİ E-DEVLET'TEN YAPILABİLECEK
Yönetmeliğin 10'uncu maddesine "Kaybedilen bir tescil plakasının yeniden basımı için plaka basım talep belgesi oluşturulması, iletişim bilgilerinin güncellenmesi ve araca ait özet tescil bilgileri raporu oluşturulması işlemleri e-Devlet üzerinden yapılabilir" fıkrası eklendi.
15'inci maddenin "Çekici araçlar ile yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstündeki römork ve yarı römorklar (traktör römorkları hariç), bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uygun olarak ayrı ayrı tescil edilir" denilen 1'inci fıkrasındaki "yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstündeki" ifadesi yönetmelikten çıkarıldı.
ENGELLİ SÜRÜCÜLERİN ARAÇLARINI ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN KULLANIMI YASAK
"Engelli araçlarının tescili" başlıklı 16'ncı maddede de değişiklik yapıldı. 4 fıkranın (b) bendi şu şekilde değiştirildi:
"Araçların engelliler tarafından yurt içinden ilk iktisabında; herhangi bir engeli bulunmayan kişilerin kullanımına uygun olarak imal edilmiş olan aracın teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmadan, engelli kişinin sağlık raporunda belirtilen tertibatın ilave aparatlarla taktırılmış olması veya otomatik vitesli olması ve araçta başka aparat bulunmaması halinde bu aracın tescil kayıtlarına (a) bendinde yer alan şerhin yanı sıra, şerhin geçerli olduğu süre zarfında, aracın tescil kayıtlarına, 'Engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırılan ve özel tüketim vergisinden müstesna olarak iktisap edilen aracın bizzat engelli tarafından kullanılması gerekmektedir.' şeklinde şerh işlenir. Vergi dairesi müdürlükleri tarafından alınan taahhütnamede yer alan ve bu araçları kullanacak kişilerin bilgileri tescil kayıtlarına işlenir. Söz konusu şerhi haiz araçların bizzat kullanılmaması veya araçta istisnadan yararlanan engelli olmaksızın kullanıldığının tespit edilmesi halinde tespitin yapıldığı yer defterdarlığına bildirim yapılır. İstisnadan faydalanan engelli kişi araçta olsa dahi aracın engelli olmayan kişiler tarafından kullanılabileceğinin yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından belgelendirilmemesi halinde üçüncü kişilerin söz konusu aracı kullanmaları yasaktır."
16'ncı maddeye yeni eklenen (ç) bendinde ise "(c) bendinde yer alan şerhin yanı sıra, şerhin geçerli olduğu süre zarfında, aracın tescil kayıtlarına, 'Araç sahibi engelli kişinin eşi, aynı il sınırlarında ikamet eden birinci derece kan ve kayın hısımları, kardeşleri, vasisi veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü arasından tescil kayıtlarına işlenen en fazla iki kişi tarafından kullanılabilir.' şeklinde şerh işlenir. Vergi dairesi müdürlükleri tarafından alınan taahhütnamede yer alan ve bu araçları kullanacak kişilerin kimlik bilgileri tescil kayıtlarına işlenir. Söz konusu şerhi haiz araçların tescil kaydında belirtilen kişiler dışındakiler tarafından, araçta istisnadan yararlanan engelli olmaksızın kullanıldığının tespit edilmesi halinde, tespitin yapıldığı yer defterdarlığına bildirim yapılır." ifadeleri yer aldı.
Yönetmeliğin eski halinde engelli kişinin üçüncü dereceye kadar akrabalarının araçları kullanımına izin veriliyordu. Eski yönetmelikte "'Araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir.' şeklinde şerh işlenir" deniliyordu.
SATIŞ VEYA DEVİR İÇİN ADRES NOTER
Değişikliğe gidilen bir diğer madde de "Satış veya devir işlemi yapılan araçların noterler tarafından tescili" başlıklı 18'inci madde oldu.
Maddenin 1'inci bendi, "Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış veya devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası, 25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu ve taşıt üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmadığının ve trafikten çekilmiş veya çekilecek araçlar hariç olmak üzere aracın geçerli muayenesi ile aracı satış veya devir yoluyla alacak kişi adına satış ve devir tarihi itibarıyla geçerli olmak üzere zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunduğunun tespit edilmesi halinde noterler tarafından yapılır. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devir işlemleri geçersizdir" şeklinde değiştirildi.
"Tescil plakası verilmesi ve kullanılması" başlıklı 31'inci maddesinin 4'üncü fıkrası "Emniyet Genel Müdürlüğü ve Türkiye Noterler Birliği, ilgili tescil kuruluşları ile yetkilendirilen kurum veya kuruluşlar tarafından üretilen plaka basım talep belgelerine tescil plakasını basmaya yetkili Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonunun elektronik ortamda erişimini sağlar. Plaka basım talep belgesine elektronik ortamda erişimin mümkün olmadığı durumlarda yazılı olarak ibraz edilmeden plaka basımı yapılamaz. Plaka basım talep belgesi veya buna ilişkin elektronik bildirim, plakayı basan kuruluş tarafından en az üç yıl süre ile muhafaza edilir. Tescil plakalarında, plaka basım işlemini gerçekleştiren kuruluşun mührü bulunur." olarak değiştirildi.
Yönetmelikteki "Lastik tekerlekli traktör römorklarına, traktöre verilen numarayı taşıyan plaka, diğer araçlarla çekilen römork ve yarı römorklara kendileri için verilen plakalar takılır. Tescile tabi olmamakla beraber, yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork veya yarı römorkların arkasına çeken araca verilen numarayı taşıyan plaka takılır veya resmedilir" ifadesi ise yürürlükten kaldırıldı.
Ayrıca tescil plakalarının basımı/dağıtımı ve plaka basım talep belgelerine ilişkin Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu veri tabanında tutulan bilgiler, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yanı sıra artık Jandarma Genel Komutanlığı ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'yla da anlık olarak paylaşılacak.