Ülkemizde en çok karşılaşılan dava türlerinden biri de ecrimisil davalarıdır. Daha çok mirasçılar arasında görülen bu davaların en önemli koşullarından biri intifadan men koşulunun gerçekleşmiş olmasıdır. Yargılamalar esnasında ilk olarak çözülmesi gereken konu olarak karşımıza çıkan intifadan men koşulunun aranmadığı durumları yani istisnalarnı bu köşe yazımızda ele alacağız.
ECRİMİSİL NEDİR?
Ecrimisil haksız işgal tazminatıdır ve geriye dönük olarak hesaplanarak haksız yere bir malı kullanandan alınarak hak sahibine verilmesi için açılan bir davadır.
HAKSIZ İŞGAL TAZMİNATI NASIL ALINIR?
Hazine taşınmazının, idarenin izni dışında ya da bir malın sahibinin, rızası dışında gerçek veya tüzel kişilerce bu malı kullanmakla bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalden önceki haliyle elde edilebilecek muhtemel gelir esas alınarak işgalci tarafından ödenen ve İdarece talep edilen, belediye tarafından tahsil edilen tazminattır.
DAVA AÇMAK İÇİN ARANAN ŞARTLAR
1- Davalı, davacının rızası olmadan taşınmazı kullanmış (haksız işgal) olmalıdır.
2- Davalı, kötü niyetli olmalıdır.
Haksız ve kötü niyetle kullanan kişiye dava açmadan önce ihtarname ile durumu bildirmek gerekir. Ancak mirasçılar arasında açılan ecrimisil davalarında ihtarname çekme zorunluluğu yoktur.
ECRİMİSİL DAVASI NEREDE AÇILIYOR?
Ecrimisil davası taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılıyor.
İŞGAL ŞEKİLLERİ NELERDİR?
1-İzinsiz inşaat yapmak,
2-İzinsiz kullanmak,
3- Kiraya verilen taşınmaz mallarda kira süresi sona erdiği halde sözleşme yenilenmeden kullanıma devam etmek,
4- Tahsisli veya kamu hizmetinde kullanılmak üzere kiralanmış bir binanın bir kısmını işgal etmek.
ECRİMİSİL BEDELİ BELİRLENİRKEN TAŞINMAZIN DEĞERİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR
1- İmar durumu,
2- Yüzölçümü,
3- Niteliği,
4- Verimi (Tarım arazilerinde),
5- Alt yapı hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı,
6- Konumu,
7- İşgalden önceki haliyle kullanılması halinde getirebileceği gelir,
8- Aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturularak edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar dikkate alınarak rayiç değer tespit edilir.
Ecrimisil davasının açılması ile, gayrimenkulü sizin onayınız – izniniz, rızanız olmadan kullanan kişiden geriye dönük olarak 5 yıllık bir bedel talep etme hakkınız bulunmaktadır. Ancak bunun için öncelikle, muhataba burayı kullanmasını kabul etmediğinizi, rıza göstermediğinizi ve rızanız olmadan kullandığı için ecrimisil bedeli talep ettiğinizi bir ihtarname yoluyla bildirmeniz gerekmektedir. Buna intifadan men şartı denilmektedir. Ne var ki, bu kuralın bir istisnası bulunmaktadır. Yargıtaya göre, ecrimisil istenen taşınmaz (bağ,bahçe gibi)doğal ürün veren ya da kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden ise ihtar şartı(intifadan men koşulu) aranmaz. Yani ecrimisil talep edilecek yer bağ bahçe gibi bir yer ise veya kiraya verilip kira getiren bir yer ise bu durumda ihtar koşulu aranmamaktadır.
Her ne kadar, intifada men şartının (muhatabın gayrimenkulü kullanmasına rıza göstermemeniz) yazılı olması gerekiyorsa da, böyle bir ihtarnamenin çekilmemiş olması halinde akrabalar arasında tanıkla da ispatlanabilmektedir.
