Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu (VDK), fiyat artışlarının gerekçesiz olduğu, ancak sektördeki firmaların buna rağmen fiyatlarını artırarak kartelleşme eğilimleri gösterdiği sektörlere yönelik kapsamlı bir inceleme başlattı.
VDK, parasal işlemler üzerinden yapılan kayıt dışılık denetimlerine ağırlık veriyor.
Bu kapsamda, fiyatların arttığı dönemde sektör ortalamalarının üzerinde artış yapan ancak bunu vergiye tabi kazançlarına yansıtmayan, fiyat gerilemeleri yaşanırken yüksek tutma noktasında direnç gösteren ve bulunduğu sektör itibarıyla kartelleşme eğiliminde olan işletmelere yönelik kapsamlı bir araştırma yapıyor.
Başkanlığın Risk Analiz Merkezince yürütülen çalışmalarda, geriye dönük 5 yıllık süre için gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin beyan, bilanço ve gelir tablosu ortalamaları çıkarıldı ve sektörel karlılık trendleri tespit edildi.
Kar marjını sektör ortalamalarının üzerinde artırırken bunu beyan edilen mali kara yansıtmayan mükellefler tek tek belirleniyor. Ayrıca sektör eğilimlerinin dışında beyan ve mali tablo rakamlarına sahip mükellefler de riskli olarak değerlendiriliyor.
Riskli görülen ve sektör ortalamalarının altında satış karlılığıyla çalışan mükellefler de kayıt dışılık yönüyle ele alınıyor.
Yapılan analizlerde, her sektörün yarattığı parasal büyüklükler banka ve ödeme kuruluşları üzerinden alınan verilerle tahlil ediliyor.
İncelemeler kapsamında, firmaların katma değer vergisi matrahları, alış-satış ile e-fatura bilgileri de analiz ediliyor.
Ürünlerin yurt dışı fiyatına da bakılıyor
Yurt dışı fiyatları ülke içindeki fiyatların oldukça altında kalan, bu durum alış bedeli, gümrük, depolama, nakliye ve vergi maliyetleri itibarıyla açıklanabilecek düzeyin çok üzerinde olan ürünler de saptanıyor.
Bu ürünleri satan firmaların, sektördeki ticaretin önemli bir kısmına sahip olmak ya da diğer mükelleflerle kartelleşmeye yakın iş ilişkileri kurmak suretiyle fiyatlar üzerinde hakim rolde bulunup bulunmadığı da belirlenecek.
Elde edilecek inceleme sonuçları, Ticaret Bakanlığı ve Rekabet Kurumu gibi ilgili diğer kamu kuruluşlarına da iletilecek.
"Vergisini ödemeyen rekabet eşitsizliği yaratıyor"
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de gelir ve kurumlar vergisi gibi doğrudan vergileri düzgün şekilde ödemeyen her mükellefin bulunduğu sektör itibarıyla rekabet eşitsizliği yarattığını ve toplanamayan vergilerin diğer mükelleflerden dolaylı şekilde toplanmasına neden olduğunu belirtti.
Fiyatlarını sürekli artıran mükelleflerin, maliyetlerini şişirmek ya da sahte belge kullanmak gibi hukuka aykırı yollarla vergilerini ödemediğini vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti:
"Bu gruptaki mükelleflerin denetimine özel bir önem atfediyoruz. İş hacimleri ile karında tutarsızlık bulunan sektörler detaylı incelenecek ve gerekirse kapıları çalınacak. Yapılan saptamalara göre, suni şekilde fiyatlarını yüksek tutma gayesinde olan işletmeler vergi incelemesine sevk edilecek. Piyasadaki hakim gücünü kötüye kullananlara fırsat vermeyeceğiz. Maliyetlerde artış olmamasına rağmen ürün fiyatlarını sürekli artıran ve düşük vergi beyanında bulunanlar için gerekli tedbirleri alıyoruz."