Milyonlarca çalışana emeklilik yolu açan emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) yönelik kanun düzenlemesinin yürürlüğe girmesiyle hak sahipleri emeklilik başvurusunda bulunabiliyor. EYT yasasıyla birlikte, 1999 Eylül öncesinde sigortalı olan kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalı süresini tamamlamış olan emekli olabilecek.
Bunun yanında vatandaşların işe başlama tarihine bağlı olarak 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında değişen prim günü şartını sağlamış olmaları gerekiyor.
Yaş şartı kalktı
EYT yasası sonrası erken emekli olmak için gerekli şartları sıralayan sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun, "Emeklilikte 08.09.1999 tarihine kadar sigortalı olanlarda yaş şartı kaldırıldı, prim gün sayısını tamamlayanlar emekli olacak" dedi.
Erken emekli olabilirler
"Prim gün sayısı eksik olanlarda bu durumlar varsa SGK'ya prim borçlanması yapıp parasını ödeyerek gün satın alıp daha erken emekli olabilirler" diyen Özgür Erdursun, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
1) Çocuğa kadar doğum borçlanması/ücretsiz doğum ve analık izin süreleri
2) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay ya da yedek astsubay okulunda geçen süreler
3) Personel mevzuatlarına göre aylıksız izinde geçen süreler (4/C)
4) Doktora ve tıpta uzmanlık öğreniminde geçen sürele
5) Avukatlık stajında geçen süreler (08/06/2022 tarihinden itibaren avukatların sigortalı olması önündeki engeller ortadan kalkmıştır)
6) Tutuklulukta veya gözaltında geçen süreler
7) Grev ve lokavtta geçen süreler
8) Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri
9) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin açıkta geçirdikleri süreler
10) 4857 sayılı Kanun'a göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanların borçlanmaları
11) 1416 Sayılı Kanun'a uyarınca yurtdışında geçen öğrenim sürelerinin borçlandırılması
12) 3201 Sayılı Kanun'a göre yurtdışında geçen süreler,
13) BAĞ-KUR'da ödenmeyen günlerin ihyası
Borçlanma nasıl olur?
Özgür Erdursun, "Borçlanmalar asgari ücretin yüzde 32'si, yurtdışı borçlanmalar yüzde 45'i, BAĞ-KUR ihyası ise yüzde 34,5'i olarak hesaplanır, 7.5 katına kadar ödenebilir" dedi.
PRİM BORÇLANMASI NE KADAR?
"31.12.2023'e kadar günlük borçlanmalar 143,10 TL-1.073,20 TL arasıdır" diyen Özgür Erdursun, "Yurt dışı borçlanması 201.20 TL ile 1.509 TL arasıdır. BAĞ-KUR ihyası 154,26 TL ile 1.156,95 TL arasıdır" ifadelerine yer verdi.
En düşük emekli maaşı ne kadar?
Öte yandan hali hazırda 7 bin 500 TL olarak ödenen taban emekli aylığı, kök maaşlara getirilen zammın ardından yine 7 bin 500 TL seviyesinde kaldı. Yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı nedeniyle 7 bin 500 TL ile geçinemediklerini dile getiren emekliler, ek zam talebini sürdürüyor.